Πως γινεται πισω απο αυτές τις ιστορίες να είναι ο Ζαννιάς? Αλήθεια ακόμα πληρώνουμε προπονήτρια στο Αττικό Αλσος??

Νέο Πεδίον του Αρεως από τα παλιά

Του Δημητρη Ρηγοπουλου

Ηταν Οκτώβριος του 2010. Η τότε υπερνομάρχης Αθηνών - Πειραιώς Ντίνα Μπέη «ξεναγούσε» τους δημοσιογράφους στο «νέο» Πεδίον του Αρεως. Τα έργα ανάπλασης του μεγαλύτερου οργανωμένου χώρου πρασίνου στο κέντρο της Αθήνας έφταναν επιτέλους στο τέλος τους. Διθυραμβικά δημοσιεύματα με ελκυστικές εικόνες κατέκλυζαν τον αθηναϊκό Τύπο. Ρυάκια ανάμεσα σε πλατάνια, υδάτινα κανάλια δίπλα σε ροδώνες, εντυπωσιακά σιντριβάνια που εκσφενδόνιζαν νερό από το έδαφος, περιποιημένες χωμάτινες διαδρομές, το ιστορικό πάρκο της πρωτεύουσας έδειχνε να εισέρχεται σε μια νέα, καλύτερη εποχή.

Ενα, μόλις, χρόνο και δύο μήνες μετά το Πεδίον του Αρεως παρουσιάζει ήδη σημάδια παρακμής και εγκατάλειψης! Τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του πάρκου, όλα σε σχέση με το νερό, από το ρομαντικό ρυάκι που κατέληγε σε μια μικρή λίμνη από πέτρες με ένα μικρό σιντριβάνι στο κέντρο, μέχρι το υδάτινο κανάλι δίπλα στον ροδώνα, έχουν σταματήσει να λειτουργούν. Τα παιδιά τώρα είναι υποχρεωμένα να παίζουν μέσα στην κοίτη ανάμεσα σε στάσιμα νερά και συσσωρευμένα φύλλα από τα πλατάνια. Οι επιδαπέδιοι πίδακες στην κεντρική πλατεία λειτουργούν μόνο κάποιες ώρες την ημέρα, ενώ προβληματική είναι η λειτουργία ενός ακόμα σιντριβανιού στο κέντρο μιας γλυπτικής σύνθεσης απέναντι από το «Αλσος» (πρώην θέατρο Οικονομίδη). Το παλιό θέατρο παραμένει γιαπί, καθώς τα έργα έχουν σταματήσει. Στο άγαλμα της θεάς Αθηνάς, προς τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, τα απομεινάρια ενός εμφανώς ανενεργού εργοταξίου επιβαρύνουν αισθητικά την ατμόσφαιρα.

Ερωτήματα

Τι συμβαίνει λοιπόν; Γιατί ένα έργο που στοίχισε στους Ελληνες φορολογουμένους 9.150.000 ευρώ παρουσιάζει αυτήν την εικόνα; Εχουν ολοκληρωθεί ή δεν έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες; Αν ναι, γιατί δεν έχει απομακρυνθεί το παρατημένο εργοτάξιο στην είσοδο από το άγαλμα της Αθηνάς; Υπάρχει προσωπικό για να συντηρήσει τις ολοκαίνουργιες υποδομές του πάρκου;

Η κ. Ντίνα Μπέη, η πρώην υπερνομάρχης και νυν γενική γραμματέας Τουρισμού είναι ο άνθρωπος που έζησε την «περιπέτεια» του Πεδίου του Αρεως από κοντά. Η ίδια το παρέδωσε «έτοιμο» στις αρχές της χρονιάς στην Περιφέρεια Αττικής, τη νέα «καλλικρατική» δομή που αντικατέστησε τις υπερνομαρχίες. «Η μοναδική εκκρεμότητα που αφήσαμε ήταν το παλιό θέατρο Οικονομίδη. Εκεί παρουσιάστηκαν στατικά προβλήματα που δεν είχαν φανεί στο στάδιο της προμελέτης. Ο ανάδοχος ζήτησε δικαίως επανακοστολόγηση του έργου. Αλλά προκειμένου να μη μας καθυστερήσει το απομόνωσα ως αντικείμενο και προχωρήσαμε με αυτό καθεαυτό το πάρκο».

Ανοιξε υπό πίεση

Η αναπληρώτρια περιφερειάρχης Αττικής και αντιπεριφερειάρχης κεντρικού τομέα Αθηνών Αννα Παπαδημητρίου - Τσάτσου δηλώνει από την πλευρά της ότι το έργο παραδόθηκε τμηματικά, αν και αρχικώς δεν προβλεπόταν. «Εγινε όμως κατόπιν έντονων πιέσεων των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και γι' αυτό παραδόθηκε νωρίτερα του προβλεπομένου. Αυτό το διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία νομιμοποίησης των κτιρίων τα οποία υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Το αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται από το ΥΠΕΚΑ η τελική υπογραφή νομιμοποίησής τους. Μόλις γίνει νομιμοποίηση το έργο θα προχωρήσει και θα ολοκληρωθεί».

Η κ. Παπαδημητρίου - Τσάτσου αναφέρεται σε «κτίρια» γιατί εκτός από το βασικό οικοδομικό συγκρότημα του «Αλσους» (πρώην Οικονομίδη) υπάρχουν μια σειρά από μικρότερα κτίσματα, όλα «αυθαίρετα», που τώρα πρέπει υποχρεωτικά να νομιμοποιηθούν. Ανάμεσά τους και το κιόσκι της «Γαρδένιας» όπου προβλέπεται να εγκατασταθεί σύστημα αντλιών με αυτόματο προγραμματισμό για την παροχή νερού στα υδάτινα στοιχεία του πάρκου. Επομένως, οι ωραίες φωτογραφίες με τα ρυάκια και τα κανάλια ήταν μια «καρτ ποστάλ» για τις πρώτες εβδομάδες...

Παρατημένο...

Αλλά δεν είναι μόνο η προβληματική ή η καθόλου λειτουργία των υδάτινων στοιχείων. Ο κ. Γιώργος Δημαράς, σύμβουλος στην Περιφέρεια Αττικής με τους Οικολόγους, έκανε στις αρχές της εβδομάδας αυτοψία στο Πεδίον του Αρεως. «Εχεις την αίσθηση μιας «παρατημένης» κατάστασης. Η βλάστηση αφρόντιστη, λείπει κοπριά από το χώμα. Επισκέπτες παραπονέθηκαν ότι δεν λειτουργούν οι τουαλέτες, υπάρχουν μόνο κάποιες χημικές που κανένας δεν πλησιάζει». Και όμως. Το προσωπικό, χωρίς να είναι σε καμία περίπτωση επαρκές, δεν λείπει. «Στο πάρκο», μας ενημερώνει η κ. Παπαδημητρίου - Τσάτσου, «απασχολούνται αυτό το διάστημα πέντε υπάλληλοι της Περιφέρειας Αττικής και ειδικότερα τρεις γεωπόνοι, ένας ηλεκτρολόγος και ένας υδραυλικός. Ακόμη 12 άτομα για τη φύλαξη σε καθημερινή βάση και άλλα 12 για τον καθαρισμό και κατά περίπτωση για τη συντήρηση πρασίνου». Ως προς το οικονομικό σκέλος της υπόθεσης δεν υπάρχουν εκκρεμότητες. Η κ. Μπέη μας λέει ότι κάθε φορά που ολοκληρωνόταν ένα τμήμα του έργου υπήρχε εξόφληση του εργολάβου (η τεχνική εταιρεία Α. Καπετανίδη ΑΤΕΕ). Από την Περιφέρεια Αττικής μας ενημέρωσαν ότι «ο εργολάβος έχει εκκρεμότητα απέναντι στην περιφέρεια καθώς υπάρχει υπολειπόμενο τεχνικό αντικείμενο της τάξης των 953.000 ευρώ». Ειδικότερα όπως προκύπτει από τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας της περιφέρειας η σύμβαση του έργου ανέρχεται σε 8.960.908,76 ευρώ και η εταιρεία έχει λάβει ήδη 8.007.865,29 ευρώ. Πρόκειται για τα έργα στα κτίρια του πάρκου που έχουν κολλήσει στην έκδοση των απαραίτητων αδειών.

Το ευρύ κοινό έχει την εντύπωση ότι το νέο Πεδίον του Αρεως είναι έργο αποκλειστικά του γραφείου Τομπάζη. Εδώ χρειάζονται μερικές διευκρινίσεις. Οντως το γραφείο του γνωστού Ελληνα αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη έχει σοβαρή ανάμειξη στο έργο. Σε συνεργασία με ένα άλλο μεγάλο γραφείο της Αθήνας (ΑΕΤΕΡ, με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα Χάρρυ Μπουγαδέλλη) κλήθηκαν ύστερα από διαγωνισμό να «εμπλουτίσουν» εγκεκριμένη προμελέτη των τεχνικών υπηρεσιών της Υπερνομαρχίας Αθηνών - Πειραιά. «Αυτό είναι σύνηθες στα δημόσια έργα» επισημαίνει η Αννυ Πλατανιώτη, συνεργάτης αρχιτέκτων στο γραφείο Τομπάζη, «δεν έχεις πάντα την πολυτέλεια να τα κάνεις όλα εξ αρχής». Η προμελέτη αποσαφήνιζε τις γενικές αρχές των επεμβάσεων έτσι ώστε να αποφευχθούν ανεπιθύμητες σχεδιαστικές χειρονομίες (κυρίως αλλοίωση του αρχικού σχεδιασμού, προσθήκη νέων μεγάλων κατασκευών). Πρόκειται για μια άτυπη συμφωνία ανάμεσα στον δημόσιο φορέα και το αρχιτεκτονικό γραφείο που θα επικρατήσει: το τελευταίο αποδέχεται τους βασικούς όρους του πρώτου με την ελπίδα ότι στη συνέχεια θα μπορέσει να προωθήσει δικές του ιδέες. Αλλά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Ο εμβληματικός δρόμος με τους ήρωες της Επανάστασης του '21 άλλαξε εντελώς χαρακτήρα όταν οι επιφάνειες από χώμα επιστρώθηκαν με μαρμάρινες πλάκες. Από το γραφείο Τομπάζη μας είπαν ότι εκεί δεν ήταν δυνατόν να επέμβουν...

Τι άλλαξαν Τομπάζης - Μπουγαδέλλης

Τελικά τα γραφεία Τομπάζη - Μπουγαδέλλη κατόρθωσαν να περάσουν πολλές από τις ιδέες τους, όπως το να ξηλωθούν σημαντικές επιφάνειες από τσιμέντο και να αντικατασταθούν με πατημένο χώμα. Το θέατρο Αλίκη καταργήθηκε όπως προβλεπόταν στην αρχική μελέτη, αλλά με διαφοροποιήσεις. Η σκηνή μεταφέρθηκε, ώστε να αποκτήσει το κατάλληλο μέγεθος για να αναπτυχθεί μια παράσταση ή μια συναυλία. Στη θέση του αρχικού θεάτρου διαμορφώθηκαν δύο πράσινες επιφάνειες σε κεκλιμένα επίπεδα. Στην περιοχή του Ροδώνα κατασκευάστηκε κανάλι, σε ανάμνηση του παλιότερου ίχνους ποτίσματος, ανενεργό σήμερα. Προστέθηκαν επιπλέον μικρές πέργκολες για αναρριχόμενες τριανταφυλλιές με καθιστικά. Το κεντρικό σιντριβάνι αντικαταστάθηκε από επιδαπέδιους πίδακες, που σήμερα όμως υπολειτουργούν. Επιπλέον, διατηρήθηκαν και διαμορφώθηκαν δύο μικρές, ενδιάμεσες πλατείες, που η μελέτη της Υπηρεσίας είχε καταργήσει, ώστε να αποτελούν σημαντικά σημεία στάσης. Στη διαμόρφωση της πλατείας Αθηνάς, αντί απλής φύτευσης, προτάθηκε ο ελαιώνας με αρκετό χώρο για περίπατο. Στην κεντρική πλατεία του Αλσους έγινε σύνθεση από χωμάτινες πορείες, επιφάνειες με χλοοτάπητα και ζώνη μαρμάρινων κυβόλιθων σε συνέχεια του κεντρικού άξονα, προκειμένου να δοθεί κλίμακα στην αχανή αυτή έκταση, αντί της απλής επιφάνειας χώματος, που προέβλεπε η αρχική μελέτη. Δημιουργήθηκε ένας βοτανικός κήπος σε σχήμα λαβύρινθου με τα φυτά του αττικού τοπίου, ώστε να τονισθεί ο εκπαιδευτικός και πολιτιστικός χαρακτήρας του πάρκου.

Για το υφιστάμενο πράσινο προτάθηκαν εξυγιαντικές επεμβάσεις, καλλιεργητικές φροντίδες, μεταφυτεύσεις ειδών, νέες φυτεύσεις, βιολογική καταπολέμηση και κομποστοποίηση για την οικολογική διαχείριση των υπολειμμάτων κλάδευσης, που δεν προεβλεπόταν έτσι στην αρχική μελέτη.

Έντυπη